Làm trình dược viên dễ hay khó?
Tại các nước phát triển, trình dược viên không chỉ đơn thuần là hiểu biết về thuốc. Ngoài vốn kiến thức cơ bản về Dược, các trình dược viên còn phải học rất nhiều khóa học khác về các kỹ năng bán hàng, marketing, giao tiếp và tính kiên nhẫn...
Nghề trình dược viên là một nghề giới thiệu dược phẩm, là trung gian giữa người sản xuất và tiêu dùng. Cùng với sự phát triển của nhiều công ty Dược nước ngoài cũng như trong nước, bên cạnh mức thu nhập khá hấp dẫn, nghề trình dược viên được nhiều bạn trẻ mới ra trường "dòm ngó" và quyết định đi theo. Tuy nhiên, không phải ai cũng thành công. Vì sao lại như vậy?
Trình dược viên không được chào đón
Một lần đi khám tại một bệnh viện ở quận Bình Thạnh (TP.HCM), tôi thực sự ngạc nhiên khi nhìn thấy tờ giấy dán ngay cửa phòng nhận hồ sơ: "Không tiếp nhận hồ sơ hẹn gặp trình dược". Mấy ngày sau, tôi tìm đến một bệnh viện tư nhân khá lớn ngay Q3, những tờ giấy với nội dung tương tự: "Không tiếp trình dược viên" cũng được dán tại hầu hết cửa phòng khám của bác sĩ.
Đem thắc mắc ấy hỏi ngay vị bác sĩ khám cho mình, tôi mới biết hóa ra thời gian gần đây, các phòng khám riêng và các bệnh viện bị các trình dược viên trẻ tuổi đến làm phiền rất nhiều. Thậm chí có người còn giả làm bệnh nhân đăng ký khám để có cơ hội vào gặp bác sĩ, nhằm mục đích tiếp thị các loại sản phẩm dược thông qua "kênh" bác sĩ, phòng khám, và bệnh viện. Điều này khiến các bác sĩ cảm thấy rất phiền, chưa kể còn ảnh hưởng chung tới việc thăm khám bệnh cho mọi người.
Thực chất, trước đây, cũng tại bệnh viện này, việc gặp và tiếp các trình dược viên không đến nỗi bị từ chối thẳng thừng như vậy. Các bác sĩ luôn sẵn sàng dành một khoảng thời gian nhất định để tiếp trình dược viên. Nhưng chính họ đã bất chấp mọi thủ đoạn để nhanh chóng tiếp cận bác sĩ ngay cả trong giờ khám bệnh để tranh thủ giới thiệu thuốc. "Họ tới từ đủ các loại công ty. Từ công ty sản xuất dược nước ngoài, đến trong nước, thậm chí có những người lại là đại lý cấp 2,3 lấy thuốc về tiêu thụ", vị bác sĩ cho biết.
Như bao nghề khác, trình dược viên cũng có mặt tích cực và tiêu cực. Anh Quốc Cường (Cty Tư vấn, giới thiệu việc làm Cường Thịnh, TPHCM) cho biết: "Với người tiêu cực, họ cho rằng trình dược viên là nghề kiếm tiền bằng cách dùng mánh khóe. Người tích cực thì lại đánh giá đây là nghề sử dụng sự nhanh nhạy, khả năng tính toán, sự khôn khéo trong ngoại giao, và coi đó là nghề giới thiệu sản phẩm cao cấp". Việc các bệnh viện hiện nay rất ngại tiếp xúc với các trình dược viên trẻ, chính là một ví dụ cụ thể về tính tiêu cực của nghề này. Bởi ngay bản thân người làm nghề đã tự phá vỡ các quy định của bệnh viện.
Hầu hết trình dược viên không đủ tiêu chuẩn và điều kiện để làm nghề
Phải công nhận rằng đây là một công việc có thu nhập khá cao. Ngoài lương cứng, các trình dược viên còn được hưởng “hoa hồng” tùy theo số lượng hàng mà họ bán được. Tùy theo từng công ty, từng chủng loại hàng mà “hoa hồng” cũng khác nhau. Tháng nào tìm được một hợp đồng lớn, thì thu nhập của trình dược viên cũng tăng lên đến chục triệu hoặc nhiều hơn.
Tuy nhiên, không ít người chỉ coi đây là nghề tay trái. Bởi thực tế là không sinh viên y dược nào được học về nghề trình dược viên khi ngồi trên ghế nhà trường. Ngay tại các trường ĐH chuyên về Y, Dược cũng chưa có khoa chuyên dạy về trình dược. Có chăng chỉ là những môn phụ có nội dung gần gần giống giới thiệu thuốc.
Vì nghĩ công việc này sẽ đem lại thu nhập cao, lại nhàn hạ, nên sau khi ra trường, phần đông sinh viên đều nộp đơn đi làm trình dược viên, mà không cần biết điều kiện đầu tiên của nghề trình dược, chính là bạn phải có một cái bằng dược sĩ. Thậm chí, muốn bám trụ được với nghề, người dược sĩ còn cần phải học thêm về giao tiếp, marketing và các kỹ năng giới thiệu sản phẩm một cách nhuần nhuyễn.
Chính vì vậy, thực tế đã xuất hiện nhiều trường hợp thuê bằng dược sĩ để có thể hợp thức hóa nghề trình dược của mình. Điều đó khiến người tiêu dùng không còn lòng tin vào người làm nghề, và vô tình trình dược viên bị nhìn nhận một cách vô cùng méo mó.
Nghề trình dược liệu có tương lai?
Khi được hỏi về nhu cầu tuyển dụng thực tế của nghề trình dược hiện nay, anh Q. Cường trả lời: "Hiện nay nghề này đang bị "bên Y" lấn sân. Bởi tuy các công ty dược đăng tìm tuyển dụng trình dược viên rất nhiều, nhưng sau khi chọn lựa hoặc thử việc, số lượng người trụ lại được rất hạn chế. Trong khi đó, việc tìm và ký hợp đồng cung cấp thuốc trực tiếp từ công ty cho một phòng khám hay một bệnh viện nào đó hiện nay không quá khó khăn. Thị trường nước ta chưa có nhiều hãng dược cạnh tranh đến nỗi phải qua một cầu nối. Họ có thể dễ dàng cung cấp thuốc hay thiết bị y tế cho nhà thuốc, bệnh viện dù ở đó đã có những chủng loại tương tự. Thêm vào đó, các kênh thông tin quảng cáo cũng sẽ là một cầu nối đơn giản và hiệu quả hơn việc thông qua trình dược viên nhiều."
Thiết nghĩ, ngoài một trình độ chuyên môn nhất định, nếu không thực sự đam mê, có một kỹ năng cần thiết và nhất là tính kiên nhẫn cao, trình dược viên khó lòng tồn tại và theo đuổi con đường của mình đến cùng.